05 tháng 5, 2012

Góc lặng "Biển đời"

Ảnh internet

Vượt bao con sóng thuyền không mỏi
Cập bến vinh quang giữa "Biển đời".
                                                                                             VIỆT CHÂU

     Từ hơn một thập kỷ qua, được chứng kiến sự ra mắt ba tập thơ liên tiếp của Nguyễn Duy Yên và Đoàn Kim Vân Tiếng lòng, Dặm đời, Chân trời mới, và bây giờ là tập Biển đời với trên 100 bài mỗi tập, quả là tôi thực sự "tâm phục" và suy nghĩ, nghiền ngẫm về ngồn động lực, nguồn sáng tạo của họ trong thơ cũng như trong cuộc sống. Cuối cùng điều trăn trở của tôi được "giải mã" một cách không gì khác, đó là vì "yêu" vì họ có tình yêu đẹp và trọn vẹn.
     Tôi còn nhớ, hồi trẻ đã được đọc một cuốn tiểu thuyết Chỉ vì yêu khá mùi mẫn của Liên Xô và gần đây, truyền hình Hà Nội đã phát sóng một phim chân dung hai nhà doanh nghiệp - nhà thơ với tiêu đề" Hạnh phúc tuổi 60" và "Có một tình yêu" còn đài truyền hình Việt Nam (VTV1) cũng đã phát sóng trong chương trình Văn học Nghệ thuật "Trăng và Biển" khá đẹp và công phu, gồm những bản tình ca của nhiều nhạc sỹ có tên tuổi phổ thơ của Nguyễn Duy Yên và Đoàn Kim Vân.
     Chính tình yêu là nguồn năng lượng, nguồn sáng tạo vô biên, đã giúp họ vượt qua muôn trùng sóng gió của "Biển đời" cũng như đã chắp cánh cho họ bay tới những ước mơ "Chân trời mới".
     Biển đời ra mắt bạn đọc đúng vào những giờ phút mang dấu ấn lịch sử: Tiến tới kỷ niệm 1000 năm Thăng Long, Việt Nam gia nhập cộng đồng thương mại thế giới (WTO), APEC VN 2006 thành công rực rỡ ...nhưng tôi nghĩ cái chính vẫn không gì khác là tiếng gọi của con tim trong "Tiếng lòng" của cặp vợ chồng nhà doanh nghiệp - nhà thơ, sau bao năm chìm nổi, thăng hoa trong suốt "Dặm đời" và họ đã cập bến xuân đời.
     Với "tuyên ngôn" thơ là ý của tâm hồn, họ đã nhìn nhận cuộc sống một cách sâu sắc và khách quan:
Trời cao bão tố, mây và gió
Biển dữ gầm gào, nước non xanh
Thăng trầm bể khổ tròn một kiếp
Thế giới bao la vũ trụ tình.
                                                                             Biển đời - Nguyễn Duy Yên
     Và trong cuộc sống có thể nói là từ lúc hai bàn tay trắng tới lúc thành đạt, hạnh phúc bên con cháu, người thân và bè bạn như Đoàn Kim Vân đúc kết:
Thời gian trôi qua những chặng đường
Cảnh dâu bể thang trầm cùng thế cuộc.
                                                                         Bến cũ trường xưa - Đoàn Kim Vân
     Đồng điệu với người bạn đời, Nguyễn Duy Yên cũng có niềm tâm sự:
Luân hồi một kiếp nơi trần tục
Chìm nổi ba đào cuộc bể dâu.
                      Hai chị em - Nguyễn Duy Yên
     Ở đây chúng ta cần hiểu rõ "Văn (Thơ)" là người , là đời như có nhà lý luận tiền bối phương Tây đã nói: "Le style c'est l'homme". Rồi Nguyễn Duy Yên chốt lại bằng một điều như một chân lý rất giản đơn:
Nông sâu còn có người dò
Biển đời thăm thẳm ai đo được nào
                                                                                 Biển đời - Nguyễn Duy Yên
    Có lẽ tôi đã quá triền miên, đã đi quá xa đối với tầm lực và thời gian có hạn của mình nhằm phát hiện, khai thác một trong vô số chủ đề "Biển đời",mà tôi gọi là "góc lặng" (bởi nó ít sóng gió nhất), đó chính là chủ đề "Yêu " của cặp uyên ương này.
    "Làm sao cắt nghĩa được tình yêu" như thi sỹ Xuân Diệu đã nói từ thời phong trào thơ lãng mạn 1939 - 1945 của thế kỷ trước, nhưng theo tôi thì trường hợp cụ thể này có thể cắt nghĩa được, hiểu thấu được. Trước hết chàng cán bộ Lục quân Trần Quốc Tuấn (khóa 05) sau bao năm chinh chiến xa nhà, trở về thăm quê gặp lại nàng thôn nữ năm xưa, đã bị trúng ngay "tiếng sét ái tình" bởi:
Mái tóc dài óng ả tỏa hương thơm
Đôi mắt trầm tư không e lệ u buồn
Phẳng lặng như hồ thu gợn sóng,
                                                                         Em đẹp - Nguyễn Duy Yên
     Và chàng:
Từ ấy mang theo bệnh tương tư
Khắc khoải ngày đêm ngóng đợi chờ.
     Người ta ví tình yêu như một câu ngạn ngữ phương Tây đó là "món quà quý nhất mà thượng đế ban cho loài người", đâu phải dễ dàng thâu lượm được. Khi phải xa nhau đôi lúc chàng chiến binh chưa tin tưởng tuyệt đối vào tình yêu và còn có chút nghi ngờ và sợ rằng:
Để rồi tất cả tan theo mộng
Người đẹp chỉ còn trong ý thơ.
                                                                                Tình lặng - Nguyễn Duy Yên
     Nếu xét theo quy luật đời thường "thứ nhất cự ly, thứ nhì cường độ" có lẽ chàng đã chọn ý thứ hai để chinh phục đối phương. Vì vậy trong cái balô lèo tèo mấy bộ quân phục thời bấy giờ, lúc nào cũng căng phồng những lá thư tình (của cả chàng lẫn nàng), để rồi một ngày đáng ghi nhớ có sự "tư vấn, xúi giục" của mấy anh bạn tâm huyết nó đã được đưa ra công khai và bước vào cuộc sống hoàn toàn mới, đúng mốt thời trang: Tập thơ "Tiếng lòng", với lời bình sắc sảo của giáo sư Dương Viết Á: "Tiếng lòng gọi những tiếng lòng". Nguyễn Duy Yên và Đoàn Kim Vân đã tự mở ra một trang đời mới đầy ý nghĩa và đầy chất thơ... Đến đây tôi xin quay lại cái "góc lặng Biển đời" đã kể trên.
     Căn bệnh tương tư tuy nó không trầm trọng, triền miên như những nhân vật trong Hồng lâu mộng, nhưng cũng không phải "Hắt hơi, sổ mũi" nên chàng chiến binh đôi lúc cũng thấy buồn man mác:
Thu tàn cho lá vàng rơi
Đông về lạnh giá, buồn ơi là buồn.
                                                                           Nuối tiếc - Nguyễn Duy Yên
     Hoặc:
Còn gì đâu nữa mà mơ mộng
Lạc giữa dòng đời bóng lẻ đôi.
                                                                                Bến xưa - Nguyễn Duy Yên
     Thậm chí còn tỏ lời trách cứ:
Để ai trăm nhớ ngàn thương
Để ai chiếc bóng mà vương vấn lòng.
                                                                              Đôi ngả - Nguyễn Duy Yên
     Và "trái tim thép" vẫn ẩn náu bao nỗi nhớ mong:
Khối tình giấu kín trong thương nhớ
Tháng ngày vẫn đợi, vẫn chờ mong.
                                                                          Hai chị em - Nguyễn Duy Yên
     Vả lại, làm sao có thể quên được những kỷ niệm quá đẹp, những hình ảnh đã in sâu tận đáy lòng:
Nhớ ngày đầu mới gặp em
Làn môi hé nở nụ cười duyên.
                                                                         Tình thư cho em - Nguyễn Duy Yên
     Và:
Mắt sáng long lanh má em hồng
Biết yêu là đã biết nhớ mong
Soi gương tự thấy mình xinh đẹp
Một thoáng buồn, vui, sợ lấy chồng.
                                                                           Tình thư cho em - Nguyễn Duy Yên
     Rồi qua phán đoán đến khẳng định chính xác như kế hoạch tác chiến của một vị sỹ quan tham mưu:
Thế rồi...
Nhẹ bước theo chồng tuổi đôi mươi
Tình ca em hát bản tình đời
Kỷ niệm buồn vui thời con gái
Cứ thế âm thầm lặng lẽ trôi.
                                                                             Tình thư cho em - Nguyễn Duy Yên
    Và nàng đã đáp lại:
Sắc xuân vẫn giữ tươi màu
Dù cho đến bạc mái đầu không phai.
                                                                        Gửi người thương - Đoàn Kim Vân
     Về mặt tình yêu, niềm tâm sự họ đã gửi gắm vào tập thơ Tiếng lòng để rồi tiếp nối dòng đời với ý lòng và việc làm cụ thể:
Heo may về báo thu sang
Vội đan áo rét gửi chàng phương xa
                                                                               Tình hậu phương - Đoàn Kim Vân
     Thật đúng mốt thiếu nữ bên khung cửa, đồng thời nàng cũng không quên gửi lời nhắn nhủ:
Thầm mong ở chốn xa xôi
Đừng quên vườn cũ có người nhớ thương.
                                                                               Gửi người thương - Đoàn Kim Vân
     Cùng lời ước hẹn nồng nàn:
Mai ngày sẽ hết chiến tranh
Vườn quê ta lại chung tình bên nhau.
                                                                         Gửi người thương - Đoàn Kim Vân
     Rõ ràng tình yêu của Nguyễn Duy Yên và Đoàn Kim Vân cũng phải trải qua những bước gập ghềnh, những giai đoạn không thể "đốt cháy" được, như bản chất vốn có của thứ tình cảm đặc biệt này ở trong đất nước Việt Nam, của con người Việt Nam, đã thấm nhuần truyền thống dân tộc và đạo lý làm người.
     Và ta thấy rõ, mối tình của họ cứ vươn tới đỉnh cao này, tới đỉnh cao khác, trải qua biết bao gian nan, thử thách của "Biển đời" và chính mối tình cao đẹp ấy, đã thắp sáng trong lòng họ niềm tin "Tình yêu là sức mạnh". Chúng ta phát hiện ở đây một điều rất cơ bản, có thể coi như một nguyên nhân mà không phải dễ gì đã thực hiện được khi yêu, đó là việc họ luôn luôn phát hiện ở nhau những tiềm năng hiện thực, những vẻ đẹp thầm kín, như khát vọng khám phá dòng đại dương cuộc đời, nhằm vun đắp cho sự nghiệp và xây lầu hạnh phúc:
Biển đời bát ngát mênh mông
Bao nhiêu bí ẩn trong lòng đại dương
Lối đi trăm nẻo ngàn phương
Con thuyền định mệnh đoạn trường ai hay.
                                                                               Biển đời - Nguyễn Duy Yên
     Bởi vậy, họ đã đạt tới sự quyết chí, đồng lòng:
Vững lái chèo khi thuyền đã ra khơi
Ta đi tới chân trời đầy mơ ước
                                                                          Ước vọng - Đoàn Kim Vân
     Thực là khác một trời một vực với tình yêu lãng mạn thời kỳ 1939 - 1945:
Tình mất vui lúc đã vẹn câu thề
Đời chỉ đẹp khi hãy còn dang dở
                                                                           Ngập ngừng - Hồ DZếnh
     Tình yêu của đôi vợ chồng vừa lãng mạn, bay bổng, lại tràn đầy tính xây dựng, hiện thực để đi tới đích vinh quang. Mối tình của họ thật là đẹp và hiếm có. Ngay cả khi họ đã bước qua ngưỡng cửa "xưa nay hiếm". Hỏi có được bao nhiêu người tới thời điểm này có thể nói lên mối tình tốt đẹp đã trải năm mươi năm đầy biến cố. Và giờ đây "Góc lặng Biển đời" đâu đã phải chốn dừng chân của họ, họ sẽ còn đi tiếp chặng đường hằng mơ ước, vẫn vùng vẫy giữa biển đời trước mắt còn nhiều thử thách.
     Mặc dầu đôi đầu đã bạc nhưng:
Chẳng để phai màu quãng ngày xanh
Giữa chốn phồn hoa bụi kinh thành
Trắng trong em giữ tình nguyên vẹn
Tất cả dành là...chỉ riêng anh.
                                                                               Tình thư cho em - Nguyễn Duy Yên

                                                                                     Nhà báo NGÔ VIỆT CHÂU