NGẪU HỨNG BẠN, TÌNH BẠN THƠ TRONG TUYỂN TẬP
“5.000 CÂU THƠ LỤC BÁT” MANG TÊN “DẤU ẤN MỘT THỜI”
CỦA VỢ CHỒNG NHÀ THƠ NGUYỄN DUY YÊN VÀ ĐOÀN KIM VÂN
CỦA VỢ CHỒNG NHÀ THƠ NGUYỄN DUY YÊN VÀ ĐOÀN KIM VÂN
-----------o----------
Nguyễn Việt Chiến
Uỷ viên Hội đồng thơ Hội nhà văn Việt nam
Phó chủ
tịch Hội Nhà văn Hà nội
Trước khi in tuyển tập “5.000 câu thơ Lục Bát” vợ chồng nhà thơ Nguyễn
Duy Yên và Đoàn Kim Vân (đã ngoại tám mươi tuổi và đều là Hội viên Hội Nhà văn
Hà nội) đã được trao bằng chứng nhận Guinet Việt nam “Đôi vợ chồng nhà thơ cao tuổi có thơ phổ nhạc nhiều nhất” với trên
100 bài thơ đã được các nhạc sĩ phổ nhac trong nhiều năm qua. Lần này, với tuyển
tập 5.000 câu thơ Lục Bát mang tên “Dấu ấn
một thời” có thể nhà thơ cao tuổi này muốn xác định một kỷ lục Guinet về
thơ nữa chăng? Vì thế, tác giả Nguyễn Duy Yên trong bài “Dòng sông thơ”đã trải
lòng:
Sông văn chảy cuốn theo dòng
Đường ra biển
cả mênh mông nước trời
Viết câu
thơ để lại đời
Tìm vàng
đãi cát ai người biết chăng.
Còn tác giả Đoàn Kim Vân thì khẳng
định :
Thơ là ý của tâm hồn
Gửi niềm tâm
sự vui buồn có nhau
Nợ văn
chương mối tình đầu
Bốn mùa qua
vẫn nguyên màu thời gian.
Có thể cái “Màu thời gian” trong
bài thơ trên như vẫn còn nguyên sự thuỷ chung của tâm hồn thi sĩ với hàng ngàn
câu thơ Lục Bát viết về nhau, viết cho nhau và viết cùng nhau của đôi vợ chồng
thi sĩ tuổi cao niên này. Bởi thế, khá tinh tế khi tác giả Nguyễn Duy Yên đã viết
tặng vợ đồng thời là bạn thơ bài “Trao gửi cho em”:
Thơ là ý của tâm hồn
Thơ là cảm
xúc vui buồn có nhau
Tiếng thơ toả
sáng muôn màu
Tiếng thơ
ràng buộc nghĩa sâu tình dài
Nàng thơ như
ánh sao mai
Sáng soi đôi
trẻ tình đời trắng trong
Với thi sĩ Đoàn Kim Vân, tình yêu đôi lứa lại nhiều khi ẩn chứa trong những
nỗi niềm thơ gắn với tình yêu quê hương nguồn cội gửi tấm lòng mình vào bài
02
thơ”Hồn quê gợi nhớ” viết từ năm
1956 đã cho ta thấy một người thơ nghiêng về phía duy cảm:
Nhớ gì như nhớ người yêu
Xa quê lòng
những sớm chiều nhớ quê
Nhớ dòng
sông nhớ con đê
Mùa thơm lúa
mới nắng hè chói chang
Nhớ sao những
buổi chiều vàng
Thoảng cơn
gió thổi Nồm Nam mát lòng
Nhớ ao sen
nhớ ruộng đồng
Đường quanh
lối xóm tựa trong bàn cờ
Nhơ về một
thuở ấu thơ
Lời ru của mẹ
à ơ…đêm dài
Nhớ từ hạt lúa củ
khoai
Riêu cua gợi cảm nhớ hoài cà tương
Quê hương ơi
nặng tình thương
Gieo vào nỗi
nhớ vấn vương tâm hồn
Đọc tập thơ “5.000 câu Lục Bát” ta có thể nhận thấy sự đồng cảm, đồng
điệu của đôi vợ chồng nhà thơ này. Dường như quãng thời gian đẹp nhất trong đời
họ đã dành cho nhau và giờ đây quãng đời còn lại, họ lại dành cho nhau những
khoảnh khắc nồng nàn thi hứng văn chương với những vần thơ Lục Bát như suối nguồn
không cạn như trong bài thơ “Hương lòng”
của thi lão Nguyễn Duy Yên dưới đây :
Tình yêu ai
nói hết lời
Ý lòng tràn
ngập sóng đời vấn vương
Gửi em tất
cả tình thương
Tạc lòng
hai chữ thuỷ chung không mờ
Tuổi thơ hò
hẹn khi xưa
Đêm tân
hôn ấy bao giờ dám quên
Hoà chung
hơi thở bao đêm
Làn môi
nhè nhẹ hôn trên má gầy
Men tình
em uống dần say
Ước mơ sao
có những ngày sáng tươi
Ửng hồng
đôi má nụ cười
Truyền
thêm sức sống nghĩa đời ghi sâu
Gửi em cả
mối tình đầu
Hương
lòng trong trắng hát câu chung tình
Tình yêu luôn cộng hưởng với sự sáng tạo và là chất men khởi nguồn cho
những sáng tạo của vợ chồng nhà thơ Nguyễn Duy Yên và Đoàn Kim Vân.
03
Hình như tuổi tác không làm suy
giảm sức viết của họ và tuyển tập “5.000 câu thơ Lục Bát này” là một minh chứng
Say thơ say cả đất trời
Say tình say cả nghĩa đời trắng
đen
Dù không
chuếnh choáng hơi men
Mảng chơi
chẳng biết là đêm hay ngày
Rượu nồng
vừa nhấp đã say
Rượu xuân
dốc cạn chén đầy chén vơi
Chen chân
ở giữa biển đời
Lao thân
lướt sóng ngụp bơi nổi chìm
Ai làm
xáo động con tim
Còn bao nỗi
nhớ biết tìm nơi đâu...
( Trích bài thơ” Thôi nhé” của
Nguyễn Duy Yên)
Thi hứng cộng với cảm xúc yêu thương luôn là mạch chảy ngầm qua hầu hết
các bài thơ Lục Bát của đôi vợ chồng nhà thơ này. Với tác giả Đoàn Kim Vân có
những bài thơ tình viết cách đây 60 năm như bài thơ “Lưu luyến” viết về mối tình của phụ nữ ở hậu phương nhắn nhủ người
chiến sĩ dấn thân nơi xa trường thật mộc mạc, nồng ấm, tha thiết yêu quê hương
với tình yêu đôi lứa không hề xa cách :
Xa rồi những
mái nghiêng nghiêng
Bóng quê
hương cũ xa biền biệt xa
Anh đi luôn nhớ quê
nhà
Mái tranh
toả khói chiều tà buông lơi
Đêm về rộn
rã tiếng cười
Tình quê đầm
ấm cuộc đời nở hoa
Hỏi rằng
mình có nhớ ta
Nhớ lời hẹn
ước thiết tha mặn nồng
Trong anh còn nhớ
hay không?
Buổi
giao duyên ấy hẹn lòng thương nhau
Tình đời em đã ghi sâu
Đẹp
lòng chiến sĩ những câu chung tình
Nhớ không một
buổi bình minh
Tiễn người
chiến sĩ một mình ra đi
Trông nhau
chẳng biết nói gì
Nỗi lòng kẻ ở
người đi nặng tình
04
Đường dài trái đất mông mênh
Phố phường
như cũng thấy mình chia phôi
Nhớ thương
thương nhớ khôn nguôi
Mờ dần cảnh
vật bóng người khuất xa
Tiễn người chiến
sĩ xa nhà
Giờ vui tạm
biệt ai mà khôn nguôi
Rồi đây vạn
nẻo đường đời
Đăm đăm đôi
mắt có người trông theo….
Trong các thể loại thơ thuộc dạng “văn có vần” còn tồn tại tới ngày nay
thi thơ Lục Bát là thể loại dễ viết, ai
cũng cảm nhận được và người Việt nam nào trong đời mình ít ra cũng thuộc dăm ba
câu thơ Lục Bát, nhất là ca dao và tục ngữ. Tuy vậy, Lục Bát là một thể thơ”Dễ
viết mà khó hay” dẫu những kỹ thuật nằm lòng về thể loại thơ này đã có trên
trăm năm qua.
Với những người làm thơ luôn thường trực ý thức sáng tác có lúc”thi hứng”
trong tâm hồn ào đến nhưng “thần hứng” lại chưa khai mở, vì thế những bài thơ
hay để đời vẫn là bí mật của Đấng sáng tạo. Đây chính là một thử thách, một đòi
hỏi của nghề làm thơ đối với những tác giả đã “phải lòng” thơ Lục Bát ngay từ
khi cầm bút viết những bài thơ đầu tiên như hai vợ chồng nhà thơ Nguyễn Duy
Yên và Đoàn Kim Vân.
Hà nội tháng 8 năm 2017 (7 Đinh Dậu)